Gjergj Kastrioti Skenderbeu

Gjergj Kastrioti - Skënderbeu lindi më
6 maj të vitit 1405 dhe vdiq më 17 janar të vitit 1468 është Heroi Kombëtar i
shqiptarëve, figura më e shquar në historinë e shqiptarëve.

Biografia




Skënderbeu sipas një prej
versioneve të menduara të jenë origjinale






Gjergj Kastrioti ishte djali më i vogël i Gjon Kastriotit dhe i princeshës
malazeze Vojsava, fëmija i fundit midis 4 djemve dhe 5 vajzave. Mendohet se
lindi më 6 maj 1405, u morr peng nga Pushtuesit Osman që në moshë të mitur dhe u
dërgua në oborrin e Sulltanit në Adrianopojë. Atje, zgjuarsia dhe shkathtësia e
çuan Gjergjin në shkollën e sulltanit (icogllanëve) që përgatiste komandantë e
nënpunës.

Natyra i kishte dhënë dhunti mendore e fizike. Atje mori emrin Iskender
(Aleksandër). Pas mbarimit të shkollës, Gjergj Kastrioti "(Skënderi)" kreu
detyra ushtarake në Ballkan e në Azinë e Vogël, duke u dalluar për trimëri dhe
për këtë arsye iu dha titulli bej që do të thotë i madh, pra Skënderbeu do të
thotë Aleksandri i Madh. Ai nuk e harroi kurrë Atdheun e tij të dashur dhe
priste me padurim rastin të kthehej në tokën që e lindi. Për mëse 12 vjet
(1426-1438) ishte në Shqipëri. Me vdekjen e të atit, ai shpresonte t'i zinte
vendin, por në fakt sulltani e emëroi sanxhakbej jashtë tokave shqiptare.

Megjithatë Skënderbeu nuk hoqi dorë nga ideja për t'u kthyer përfundimisht në
Shqipëri, deri në vitin kur ai u nis kundër Janosh Huniadit nën komandën e
bejlerbeut të Rumelisë.

Më 3 nëntor 1443 në afërsi të Nis***, u ndeshën dy ushtritë. Ushtria osmane u
shpartallua dhe u tërhoq në panik. Skënderbeu filloi të zbatonte planin e
kryengritjes, së bashku me 300 kalorës shqiptarë e me të nipin Hamza Kastrioti,
u kthye në Dibër, ku populli e priti si çlirimtar. Mori masa për përforcimin e
rrugëve nga mund të vinin osmanët, dhe prej andej iu drejtua Krujës. Me një
ferman të rremë shtiu në dorë qytetin e garnizonin dhe kështu më 28 nëntor 1443
u shpall rimëkëmbja e principatës së Kastriotëve. Mbi kështjellën e Krujës u
ngrit flamuri me shkabën e zezë dykrenare.

Fjalimi i Skënderbeut nxiti frymën atdhedashëse. Kryengritja çlirimtare u bë
e përgjithshme. Gjatë dhjetorit, Shqipëria e Mesme dhe e Veriut u spastruan nga
forcat osmane, u çliruan njëra pas tjetrës kështjellat e kësaj zone.

Skënderbeu ishte organizatori i Kuvendit të Arbërit, në të cilin u zgjodh si
prijës i Lidhjes Shqiptare të Lezhës.

Në janar të vitit 1468 Skënderbeu u sëmur gjatë zhvillimit të një Kuvendi të
thirrur nga ai, në të cilin ishin të ftuar të gjithë princat shqiptarë. Vdiq me
17 Janar 1468 në Lezhë.

I mbuluar me lavdi, ai u varros në Lezhë. Shqiptarët humbën prijësin e
lavdishëm që i udhëhoqi për 25 vjet rrjesht. E shoqja me të birin emigruan,
sikurse edhe një pjesë e parisë shqiptare, për në Itali.









Epoka e Skënderbeut në veprat e Marin Barletit dhe
të autorëve të tjerë shqiptarë bashkëkohës



Epopeja e Skënderbeut e shk. XV dhe vetë figura e Gjergj Kastriotit -
Skënderbeut ndikoi fuqishëm në jetë shpirtërore të shqiptarëve dhe për rritjen e
vetëdijes kombëtare të tyre. Të frymëzuar prej tyre, intelektualë të shquar
shqiptarë, i pasqyruan e i përjetuan ato në vepra historike monumentale, në të
cilat nisi jetën e vet historiografia shqiptare.

Ne fillim të shek të XVI (1504) Marin Barleti botoi latinisht veprën kushtuar
luftës heroike të shqiptarëve për mbrojtjen e Shkodrës, (rrethimi i Shkodrës).
Por vepra që e lartësoi figurën e tij si historian humanist është “Historia e
jetës dhe e bëmave të Skënderbeut”, të cilën e botoi latinisht në Romë rreth
viteve 1508-1510. Kjo vepër voluminoze njohu shumë ribotime në gjuhë e në vende
të ndryshme të Evropës. Veprat e M. Barlecit u bënë burimi më i rëndësishëm ku
patriotët shqiptarë mësonin historinë e epopesë legjendare të shk. XV.

Periudha e Skënderbeut u përjetesua edhe në vepra të tjera historike nga
bashkëkohësit e heroit. Një nga bashkëpunëtorët e ngushtë të Skënderbeut,
Dhimitër Frengu, shkroi latinisht, në frymën e ideve humaniste të kohës një
vepër për jetën e Skënderbeut. më disa ndryshime të vogla ajo ndjek rrethimin e
historisë së Skënderbeut të M. Barletit, që dëshmon së kjo vepër kishte
pasqyruar drejt realitetin historik, të njohur e të panjohur edhe nga
bashkëluftëtarët e afërt të Skënderbeut. Vepra e Dh. Frengut u botua pas vdekjes
së tij e përkthyer italisht, dhe njohu shumë ribotime në këtë gjuhe.

Një vepër tjetër e rëndësishme për të njohur shoqërinë shqiptarë të shek. XV
është “Historia dhe gjenealogjia e shtëpisë së Muzakajve”, shkruar në italisht
më 1510 nga bashkëluftëtari i Skënderbeut, Gjon Muzaka. Ajo mbeti në dorëshkrim
dhe, për vlerën që ka për historinë mesjetare shqiptare, botuesi i saj i shek.
të XIX më të drejtë e ka cilësuar atë si një “margaritar”.

Gjergj Kastrioti Skënderbeu - Hero
Kombëtar



Gjergj Kastrioti - Skënderbeu (1405 - 17 janar 1468) sintetizon një epokë të
tërë historike që mori emrin e tij: luftën njëshekullore kundër pushtimit osman
(fundi i shek. XIV - fundi i shek. XV). Nën udhëheqjen e tij, lufta e
shqiptarëve u ngrit në një shkallë më të lartë e më të organizuar dhe shënoi një
kthesë vendimtare në zhvillimin politik të Shqipërisë.

Gjergj Kastrioti - Skënderbeu ishte përfaqësuesi më konsekuent dhe më i
shquar i elitës drejtuese shqiptarë që udhëhoqi më vendosmëri frontin e luftës
së shqiptarëve kundër pushtuesve osmanë. Ai realizoi të parin bashkim të
shqiptarëve, Lidhjen shqiptarë të Lezhës, e cila hapi rrugën e krijimit të
shtetit të pavarur shqiptar, themeluesi i të cilit u bë ai vetë.

Kujdes të veçantë Skënderbeu i kushtoi ruajtjes së burimeve të brendshme
ekonomike, tek të cilat u mbështet lufta. Duke fuqizuar mbrojtjen në brezin
kufitar, në lindje e në jug, ai i dha mundësi banorëve të viseve të lira të
zhvillonin një veprimtari ekonomike deri diku normale.

Krahas mbrojtjes së vendit, Skënderbeu i kushtoi vëmendje çlirimit të viseve
të pushtuara që ndikoi në formimin e mëtejshëm të lidhjeve më banorët e këtyre
viseve dhe në forcimin e bashkimin e të gjithë popullit shqiptar.

Aftësitë e Skënderbeut si burrë shteti spikatën edhe në marrëdhëniet me
vendet e tjera. Duke pasur të qartë së rrezikut osman mund t’i bëhej ballë vetëm
më sukses vetëm me forca të bashkuara, Skënderbeu kërkoi pareshtur pjesëmarrjen
e vendeve evropiane në luftë kundër armikut të përbashkët.

Në kushtet e pabarazisë së theksuar ndërmjet forcave osmane dhe atyre
shqiptare, Skënderbeu përpunoi strategjinë dhe taktikën e tij luftarake, në bazë
të së cilës qëndronte mendimi se fitorja nuk mund të varej nga numri i
ushtarëve. Ai mbante armikun në alarm të përhershëm, i priste rrugën e fuqizimet
dhe, pasi e kishte futur në kurth, e godiste me sulme të fuqishme e të
befasishme.

Skënderbeu u shndërrua në simbol të luftës për liri e pavarësi. Ai mbeti një
figurë e dashur për shqiptarët edhe pas vdekjes së tij. Kujtimi i tij mbeti
gjithnjë i gjallë nëpër këngët, gojëdhënat e tregimet e shumta popullore që i
dhanë atij tiparet e një figure legjendare.

Vepra dhe figura e Skënderbeut kishte përmasa dhe rëndësi evropiane. Ai u
vlerësua lart nga personalitetet e shquara evropiane të kohës. Këtë e dëshmon
edhe fakti së për Skënderbeun është shkruar një literaturë e shumëllojtë, prej
qindra vëllimesh, të botuara në shumë gjuhë, dhe në të katër anët e botës.